W związku z nowym projektem ustawy o ochronie sygnalistów, który 17 kwietnia 2024 r. trafił do Sejmu, polskie organizacje muszą przygotować się do potencjalnych zmian w przepisach. Ustawa ma na celu implementację Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937, znanej jako Dyrektywa o ochronie sygnalistów. Projekt ustawy, który został przygotowany po ponad dwóch latach pracy, wprowadza nowe wymogi dotyczące systemów zgłoszeń wewnętrznych, mające na celu ochronę osób zgłaszających naruszenia prawa w miejscu pracy.
Kogo dotyczą nowe przepisy?
Zgodnie z opublikowanym projektem, przepisy dotyczące zgłoszeń wewnętrznych mają zastosowanie do osób prawnych, u których co najmniej 50 osób wykonuje pracę zarobkową na dzień 1 stycznia lub 1 lipca danego roku. Osoba prawna może być zarówno podmiotem prywatnym (np. osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, osobą prawną, jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej), jak i pracodawcą niebędącym podmiotem publicznym.
Jak określić status zatrudnienia?
Status zatrudnienia organizacji jest kluczowy dla ustalenia, czy obowiązuje je wymóg wdrożenia procedury zgłoszeń wewnętrznych. Wymóg ten dotyczy:
- Pracowników zatrudnionych w przeliczeniu na pełny etat.
- Osób świadczących pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy, o ile nie zatrudniają one podwykonawców.
Wyjątki od reguły
Nie wszystkie podmioty muszą stosować się do nowego przepisu o minimalnej liczbie 50 osób:
- Organizacje działające w sektorach takich jak usługi finansowe, przeciwdziałanie praniu pieniędzy, bezpieczeństwo transportu i ochrona środowiska są zobowiązane do ustanowienia procedur niezależnie od liczby pracowników.
- Jednostki organizacyjne gminy lub powiatu z populacją poniżej 10 tys. mieszkańców mogą być zwolnione z tego obowiązku.
Dobrowolna implementacja
Pomimo istnienia pewnych wyjątków, warto zauważyć, że organizacje, które nie są zobowiązane do wprowadzenia systemu ochrony sygnalistów, mogą to uczynić dobrowolnie. To pozwala na zwiększenie transparentności i bezpieczeństwa w miejscu pracy, nawet jeśli przepisy prawa tego bezpośrednio nie wymagają.
Podsumowując, każda organizacja powinna dokładnie przeanalizować swoją sytuację, aby zrozumieć, czy i jakie zmiany musi wprowadzić, aby spełnić wymogi nowej ustawy o ochronie sygnalistów. Jest to kluczowy krok w kierunku zapewnienia bezpieczeństwa i sprawiedliwości w miejscu pracy, jak również ochrony tych, którzy decydują się na zgłaszanie nieprawidłowości.
Masz pytania dotyczące nowych obowiązków związanych z ochroną sygnalistów? Chętnie odpowiemy na Twoje pytania. Odezwij się do nas na office@ipsolegal.pl lub bezpośrednio z Błażejem Wągielem.
Chcesz wiedzieć więcej jak powinna wyglądać procedura sygnalisty? Sprawdź nasze poprzednie wpisy:
JAKICH ZGŁOSZEŃ MOŻESZ SIĘ SPODZIEWAĆ?
OCHRONA SYGNALISTÓW – CO MUSISZ WIEDZIEĆ PRZED WEJŚCIEM W ŻYCIE DYREKTYWY?
OCHRONA SYGNALISTÓW A OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH
Możesz też obejrzeć przygotowane przez nas filmy edukacyjne: