Sygnaliści w samorządach

Wytyczne w sprawie sygnalistów dla samorządów

Sygnaliści w samorządach są bardzo ważnym źródłem informacji, dlatego też należy im udostępnić odpowiednie kanały do zgłaszania nieprawidłowości i naruszeń oraz zapewnić im odpowiednią ochronę. Prace legislacyjne nad projektem polskiej ustawy o sygnalistach wciąż trwają. Gotowy projekt nie został jeszcze przedłożony do Sejmu. W praktyce oznacza to jedno – oficjalne wytyczne w sprawie sygnalistów dla samorządów nie istnieją. Mimo to część samorządów wdraża wewnętrzne systemy zgłaszania nieprawidłowości nie czekając na krajową ustawę i zawarte w niej wytyczne.

Zgodnie z unijną dyrektywą o ochronie sygnalistów oraz projektem ustawy każdy pracodawca zatrudniający od 50 pracowników jest zobowiązany do wdrożenia procedury zgłaszania i wyjaśniania nieprawidłowości. Dotyczy to zarówno podmiotów prywatnych, jak i pracodawców będących podmiotami z sektora publicznego.

Sygnaliści w samorządach: Dlaczego nie warto zwlekać z wdrożeniem procedur?

Polskie samorządy są zobowiązane do przestrzegania przepisów Dyrektywy UE „ o tzw. Sygnalistach”. Dotyczy to gmin, powiatów i województw oraz ich jednostek organizacyjnych. Podczas gdy część instytucji publicznych wciąż czeka na polską ustawę i wytyczne do wdrożenia procedur ochrony sygnalistów, coraz większa ich liczba decyduje się na opracowanie procedur bez oczekiwania na formalno-prawne przepisy. Swoją decyzję argumentują przede wszystkim chęcią zabezpieczenia interesów instytucji i jej pracowników.

W chwili, w której polska ustawa o sygnalistach wejdzie w życie, a w raz z nią konkretne terminy zobowiązujące samorządy do wdrożenia odpowiednich procedur na rynku whisteblowingowym zapanuje chaos. Należy bowiem pamiętać, że branża ta nie jest bardzo duża, a zapotrzebowanie na wdrożenie procedur będzie wysokie. To może spowodować opóźnienia i związane z nimi konsekwencje dla pracodawców, którzy nie wdrożą procedur w terminie.

Dodatkową korzyścią z opracowania i wdrożenia procedury zgłaszania i wyjaśniania nieprawidłowości teraz jest możliwość dopracowania systemu i dostosowania go do specyfiki danej organizacji. To szczególnie ważne w przypadku gmin, które planują skorzystanie z możliwości stworzenia wspólnego systemu zgłaszania i przyjmowania zgłoszeń o nieprawidłowościach, i tym samym opracowania i wdrożenia wspólnej procedury.

Wdrożenie systemu w samorządach: Wyzwania

Kolejną przesłanką do wcześniejszego wdrożenia przedmiotowych procedur jest fakt, iż zapewnienie sytuacji, w której sygnaliści w samorządach będą się czuć bezpiecznie wiąże się z szeregiem wyzwań:

  • Samorządy będą musiały wyznaczyć pracownika, który po przeszkoleniu będzie poświęcać część swojego czasu pracy na a odbieranie zgłoszeń i reagowanie na nie.
  • Do obowiązków wyznaczonego pracownika będzie należeć:
    • potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia,
    • utrzymanie kontaktu z sygnalistą,
    • prowadzenie rejestru zgłoszeń,
    • uzupełnianie protokołów,
    • prowadzenie statystyk,
    • rozliczenie całego procesu,
    • archiwizacja danych,
    • ochrona danych potencjalnego sygnalisty.

Wszystkie powyższe działania muszą być realizowane zgodnie z procedurą. Jej opracowanie, wdrożenie i przeszkolenie pracownika wymaga czasu.

Share