Sygnalista to rola do tej pory rzadko spotykana w naszym kraju, jednak z uwagi na wprowadzanie przepisów unijnych staje się coraz popularniejsza. Sygnalistą jest osoba, której zadaniem jest ujawnianie wszelkich nieprawidłowości mających miejsce w danej jednostce, zakładzie pracy, instytucji lub innym miejscu. Sygnalista kieruje te informacje do pracodawcy, a w przypadku braku adekwatnej reakcji – do odpowiednich organów zewnętrznych lub ujawnia te naruszenia publiczne np. w prasie.
Rola sygnalisty w firmie
Funkcja sygnalisty jest szczególnie ważna w dużych zakładach pracy i instytucjach lub placówkach, z których usług korzysta duża liczba osób. Sygnalista może tym samym pojawić się nie tylko w firmie, ale również szkole, uczelni, szpitalu, instytucji publicznej oraz rozmaitych innych podmiotach. Najczęściej jest to osoba będąca bezpośrednio zatrudniona w danej placówce, a tym samym posiadająca rozeznanie w sposobie jej funkcjonowania oraz obowiązkach i normach regulujących jej działanie.
Kluczowym elementem roli sygnalisty w firmie jest konieczność zgłaszania wszelkich naruszeń, nawet jeśli będzie to działać na niekorzyść jego pracodawcy. Tym samym sygnalista musi działać w dobrej wierze, bez obaw o odwet ze strony swoich przełożonych. Ponieważ działania sygnalisty mogą utrudniać dalsze ukrywanie dotychczas tuszowanych zaniechań i nieprawidłowości, często jest on narażony na akty zemsty. Z tych powodów sposób działanie sygnalisty opiera się na systemach przesyłu informacji, które gwarantują im pełną anonimowość i poufność komunikacji.
Systemy obsługi pracy sygnalistów
Podstawą wprowadzenia systemu ochrony sygnalistów w swojej placówce jest stworzenie odpowiednich procedur regulujących jego działanie, które dotyczą także kanału komunikacji. Musi być on poufny, bezpieczny oraz niezależny od osób, które nie powinny mieć wglądu do przesyłanych treści. Z tych powodów wiele firm decyduje się skorzystać z pomocy profesjonalnych kontrahentów, gotowych przeprowadzić cały proces wdrożenia.
Ponadto pracodawcy wprowadzający system ochrony sygnalistów są obarczeni dodatkowymi obowiązkami – prowadzenia rejestru złożonych zgłoszeń, podejmowanie działań zgodnie z otrzymanymi zgłoszenia, a także stworzenie bezpiecznego kanału komunikacji, który będzie obejmował zgłoszenia w formie pisanej jak i ustnej.
Bezpieczeństwo sygnalisty w pracy na co dzień
Oprócz konieczności zapewnienia anonimowości, sygnalista powinien być także chroniony przed potencjalnymi aktami zemsty, takimi jak degradacja stanowiska, zmiana miejsca lub charakteru pracy, lub podejmowanie innych niekorzystnych dla pracownika decyzji. Ponadto sygnalista nie ponosi odpowiedzialności z tytułu naruszenia danych poufnych. Sygnalista ma prawo do ich ujawnienia bez ponoszenia konsekwencji, jeśli tylko działa w ten sposób w interesie osób, których nadużycie dotyczyło.